fot. powierzone

W połowie października odbędą się obchody z okazji rocznicy # Zbrodni Pomorskiej. Jak będą przebiegały i co dzieje się obecnie na miejscu kaźni w Paterku, relacjonuje sołtys Paterka Piotr Niemczewski.

Zbliża się rocznica Zbrodni Pomorskiej. Jak w tym roku będą wyglądały uroczystości w Paterku?
Piotr Niemczewski: Od szeregu lat mieszkańcy Paterka, władze samorządowe oraz krewni pomordowanych w 1939 roku spotykają się w połowie października w celu kultywowania tradycji upamiętnienia cierpień osób katowanych i zamordowanych w Paterku. Głównym organizatorem uroczystości jest proboszcz tutejszej parafii pw. Matki Boskiej Bolesnej ks. Mariusz Zbieranek, który od szeregu lat z wielką starannością przygotowuje gminne uroczystości. W tym roku odbędzie się "Sztafeta Pamięci Ofiar Zbrodni Pomorskiej” oraz "Pielgrzymka Rowerowa do Miejsc Kaźni”, wszystko po to aby upamiętnić pomordowanych. Natomiast w środę, 12 października odbędzie się msza święta w intencji pomordowanych, po której uczestnicy przejdą pod budynek "białej szkoły", w którym katowano więzionych. Później odbędzie się "Marsz Milczenia” na żwirowisko pod pomnik w lesie gdzie ich rozstrzelano i zakopano w kilkunastu dołach.

Tegoroczne obchody będą tak wyjątkowe jak te w zeszłym roku?
W zeszłym roku faktycznie obchody były wyjątkowe. Poza uroczystościami, dodatkowo krewni pomordowanych sadzili drzewa pamięci, było to ważne i duże wyróżnienie dla tych osób.

Obchody to jedno, ale miejsce kaźni wymaga ochrony. Co się tam dzieje?
To prawda, to miejsce wymaga ochrony. Rada Sołecka w Paterku dokładnie rok temu wystąpiła do Oddziałowego Biura Upamiętnienia Walk i Męczeństwa w Gdańsku z prośbą o powstrzymanie działań związanych lokalizacją farm fotowoltaicznych w miejscu gdzie zakopywano pomordowanych. Z przekazów historycznych wiemy, iż doły śmierci znajdowały się właśnie na tym wzgórzu. Niewykluczone, że nie wszystkie zostały odkryte. Niepokoi nas fakt powstawania kolejnych farm, które mogą zablokować jakiekolwiek działania badawcze na wiele lat.

Wiosną Bydgoski Oddział Instytutu Pamięci Narodowej prowadził działania związane z wyjaśnieniem tej zbrodni. Odbywały się one również na terenie Paterka?
Z początkiem roku dowiedziałem się, że prokuratorzy z bydgoskiego Oddziału IPN wszczynają śledztwo dotyczące zbrodni w Paterku. Przypomnę, że Paterek jest jedną z pięciu miejscowości z terenu Pomorza Gdańskiego gdzie zamordowano najwięcej osób. Elementem działań IPN było między innymi zbieranie informacji, odszukiwanie krewnych świadków tamtych czasów przez funkcjonariuszy nakielskiej Policji. Niewykluczone są również działania wykopaliskowe w tym terenie. Uważam, że działania IPN nabiorą rozpędu. Tym samym pamięć o ofiarach bestialsko pomordowanych nakazuje pozostawienie przynajmniej części terenu w stanie niezmienionym bez zabudowy. Podkreśli to rangę tego miejsca i umożliwi organizowanie dużych uroczystości upamiętniających ofiary zbrodni sprzed lat. Jestem osobiście zainteresowany ochroną tego miejsca, ponieważ wśród ponad dwustu zamordowanych był również mój dziadek Franciszek Baranowski.

Rozmówca nie wyraża zgody na komentowanie materiału. 

Powrót Drukuj